رژیم های غذایی با پروتئین بالا تشکیل پلاکهایی که سبب گرفتگی عروق می شوند را تقویت می کنند

23ژانویه 2020 - رژیم های غذایی با پروتئین بالا ممکن است به افراد در کاهش وزن و ایجاد عضله کمک کنند، اما یک مطالعه ی جدید بر روی موش ها نشان داد که این رژیمها یک جنبه ی منفی نیز دارند: آنها منجر به تشکیل پلاک بیشتر در شریان ها می شوند. علاوه بر این، تحقیقات جدید نشان می دهد که رژیم های غذایی با پروتئین بالا، پلاکهای ناپایدار را تحریک می کنند، که موجب مستعد شدن شریانها به پارگی و مسدود شدن شریان ها می شود. ایجاد پلاک بیشتر در عروق، به ویژه اگر ناپایدار باشد، خطر حمله قلبی را افزایش می دهد.

این تحقیق جدید که توسط محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس انجام شده است، در 23 ژانویه در مجلهNature Metabolism  منتشر گردید.

دکتر بابک رازانی، دانشیار پزشکی در این دانشکده و رهبر این تحقیق، گفت: رژیمهای غذایی با پروتئین بالا مزایایی برای کاهش وزن دارند که باعث افزایش محبوبیت آنها در سالهای اخیر شده است. اما مطالعات حیوانی و برخی مطالعات گسترده ی اپیدمیولوژیک بر روی انسان، پروتئین بالا در رژیم غذایی را به مشکلات قلبی و عروقی مرتبط کرده اند. ما تصمیم گرفتیم این موضوع را بطور دقیق بررسی کنیم، ما می خواستیم بدانیم که آیا واقعاً بین پروتئین بالا در رژیم غذایی و سلامت ضعیف قلبی عروقی ارتباط علیتی وجود دارد؟

محققان در این مطالعه، از موش هایی كه با رژیم غذایی پرچرب تغذیه می شدند تا بطور عمدی به آترواسكلروز یا ایجاد پلاك در شریان ها مبتلا شوند، استفاده كردند. به گفته ی دکتر رازانی، موش ها برای ایجاد پلاک شریانی باید رژیم غذایی پرچرب مصرف کنند. بنابراین، ما به برخی از موش ها علاوه بر مقادیر زیاد چربی، مقادیر زیادی پروتئین نیز دادیم و برای مقایسه سایر موشها را با یک رژیم غذایی پرچرب و اما کم پروتئین تغذیه نمودیم.

دکتر رازانی گفت: استفاده از دو قاشق پودر پروتئین در میلک شیک یا اسموتی چیزی حدود 40 گرم پروتئین به آن اضافه می کند- تقریباً معادل مصرف توصیه شده ی روزانه. وی گفت: برای بررسی تاثیر پروتئین بر سلامت قلب و عروق، ما مقدار پروتئینی را که موش ها در رژیم غذایی پرچرب و پر پروتئین دریافت می کردند به سه برابر افزایش دادیم، اما مقدار چربی را ثابت نگه داشتیم. پروتئین از 15٪ به 46٪ از کالری رژیم غذایی برای این گروه از موشها افزایش یافت.

رژیم پرچرب و پرپروتئین، باعث ایجاد آترواسکلروز بدتری در موشها شد- حدود 30٪ پلاک بیشتر در عروق نسبت به موشهایی که با رژیم غذایی پرچرب و با پروتئین معمولی تغذیه می شدند- با وجود این، موشهای گروه آزمایش که پروتئین بیشتری دریافت می کردند، دچار اضافه وزن نشدند، بر خلاف موش هایی که با رژیم غذایی پرچرب و پروتئین معمولی تغذیه می شدند.

دکتر رازانی گفت: این مطالعه برای اولین بار نیست که افزایش پلاک را با رژیم های غذایی پر پروتئین نشان داده است، اما با تجزیه و تحلیل دقیق پلاک ها درک عمیق تری از تاثیر پروتئین بالا ارائه می دهد. به عبارت دیگر، مطالعه ما نشان داد كه چگونه و چرا وجود پروتئین زیاد در رژیم غذایی منجر به ایجاد پلاك های ناپایدار می شود.

پلاک حاوی ترکیبی از چربی، کلسترول، ذخایر کلسیم و سلولهای مرده است. تحقیقات قبلی تیم رازانی و سایر گروه ها نشان داده بود که سلولهای ایمنی به نام ماکروفاژها برای پاکسازی پلاک در شریانها کار می کنند. اما محیط داخل پلاک می تواند این سلول ها را تحت الشعاع قرار دهد و هنگامی که چنین سلول هایی از بین می روند، مشکل بدتر می شود و این امر به ایجاد پلاک و افزایش پیچیدگی پلاک کمک می کند.

دکتر رازانی گفت: در موش هایی که با رژیم غذایی پر پروتئین تغذیه می شدند، پلاک های آنها گورستان ماکروفاژها بود. بسیاری از سلول های مرده در هسته ی پلاک آن را بسیار ناپایدار و مستعد پارگی می کنند. با عبور خون از پلاک، آن نیرو - به ویژه در شرایط فشار خون بالا-، استرس زیادی را بر پلاک وارد می کند و این وضعیت درست همان وضعیتی است که منجر به حمله قلبی می شود.

برای درک اینکه پروتئین بالا در رژیم غذایی چگونه می تواند پیچیدگی پلاک را افزایش دهد، رازانی و همکارانش مسیری را که پروتئین پس از هضم طی می کند، بررسی کردند، زمانی که پروتئینها به بلوک های اصلی ساختمانی خود بنام اسیدهای آمینه شکسته می شوند.

دکتر رازانی و تیمش دریافتند که اسیدهای آمینه ی اضافی از رژیم غذایی با پروتئین بالا سبب فعال شدن پروتئینی به نام mTOR در ماکروفاژها می شود، که به سلول ماکروفاژ می گوید به جای کارهای خانه داری خود، فقط رشد کند. سیگنال های mTOR توانایی سلول ها در پاکسازی زباله های سمی پلاک را خاموش می کنند، و این زنجیره ای از وقایع را سبب می گردد که منجر به مرگ ماکروفاژ می شود. محققان دریافتند که برخی از اسیدهای آمینه به ویژه لوسین و آرژینین، در فعال کردن mTOR و بازدارندگی ماکروفاژها از وظایف پاکسازی خود که منجر به مرگ این سلولها می شود، نسبت به سایر اسیدهای آمینه قویتر عمل می کنند.

دکتر رازانی گفت: لوسین به ویژه در گوشت قرمز در مقایسه با منابع پروتئین ماهی، بسیار زیادتر است. در مطالعه ی آینده ما ممکن است رژیم های غذایی با پروتئین بالا با محتوای مختلف اسید آمینه ها را بررسی کنیم تا ببینیم آیا این موضوع می تواند بر پیچیدگی پلاک تأثیر گذارد. مرگ سلول ویژگی اصلی بی ثباتی پلاک است. اگر بتوانیم از مرگ این سلول ها جلوگیری کنیم، شاید نتوانیم پلاک را کوچکتر کنیم، اما بی ثباتی آن را کاهش می دهیم.

وی گفت: این تحقیق نه تنها فرآیندهای مهم اساسی دخیل در بروز خطرات قلبی عروقی پروتئین زیاد در رژیم غذایی را تعریف نمود بلکه زمینه را برای هدف قرار دادن این مسیرها در معالجه بیماری های قلبی فراهم کرد.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2020-01-high-protein-diets-boost-artery-clogging-plaque.html